‘Papieren krant leest te veel als een website’

31 januari 2014

Papieren kranten zijn de afgelopen vijftien jaar tegen de verwachting in steeds meer gaan lijken op websites. Er zijn meer witruimtes, meer tussenkopjes, meer infographics en vooral minder lange teksten. Dit constateert Hans van Driel, docent in Communicatiewetenschappen, op Taalschrift.

Van Driel maakt onderscheid in twee type lezers. Allereerst de traditionele krantenlezer die niet terugdeinst voor een langere tekst. Ten tweede de beeldschermlezers die vluchtig een pagina scannen, op zoek naar informatie die zij willen lezen. Dit type lezer is veel sterker visueel ingesteld. Om de aandacht vast te houden proberen websites hun teksten vooral zo overzichtelijk mogelijk te presenteren. Dit kan dus met behulp van korte alinea’s, veel tussenkopjes en hyperlinks naar extra relevante informatie.

De lay-out van een papieren krant zou volgens Van Driel daarom sterk moeten verschillen dan die van de elektronische website: papier dient namelijk een heel ander lezerstype. Tot zijn verbazing is het verschil juist afgenomen. “In plaats van dat de schermteksten zich zijn gaan onderscheiden en dat de papieren tekst zijn eigenheid heeft behouden, is de papieren tekst opgeschoven in de richting van wat een beeldschermlezer verwacht.” Van Driel stelt dat daarmee de papierlezer ‘ten dode is opgeschreven’.

Toch blijft het maar de vraag in hoeverre de traditionele papierlezer ‘uitsterft’ (negatief geformuleerd) of zich juist ontwikkelt en meer informatie kan verwerken (positief geformuleerd). Kon iedereen honderd jaar geleden de krant van A tot Z spellen? Heeft de nieuwe lay-out niet als voordeel dat in potentie meer lezers worden aangetrokken doordat zij doelgerichter naar relevante informatie kunnen zoeken?  Kun je niet beter spreken van een evolutie van de krantenlay-out?